Aşılama, yardımcı üreme teknikleri uygulamasında ilk aşamasıdır. Aşılama için uygun hastalarda sperm işlem öncesi farklı teknikler kullanılarak en hareketli olanları seçilir ve yumurtlamanın olduğu saatlerde katater yardımı ile rahim içine bırakılır.
Aşılamanın başarılı olması için;
1- Tüpler (en az bir ya da ikisi)açık olmalıdır.
2- Spermanalizinde her bir mililitrede en az 10 milyon sperm bulunmalı ve bunların da en az %20’si yumurtayı dölleyebilecek şekilde hareketli olmalıdır.
Aşılamada doğal siklus ve stimule siklus olarak iki grup altında hazırlık protokolleri uygulanabilir. Protokol seçimi hastanın yaşı, infertilite süresi, vücut kitle indeksi, sperm parametreleri ve yumurtalık rezerv durumuna göre belirlenmelidir.
Aşılama öncesi yumurta gelişimini uyarmak için adetin 2. Ya da 3. Günü yumurta gelişimini sağlayan ilaçları kullanarakhasta takibe alınır.
Yumurta gelişimi için ağızdan yumurta geliştirici haplar ya da günlük karından yapılan iğneleri kullanılır. Yumurtalar çatlama olgunluğuna ulaştığında (18-20 mm) yumurtaları çatlatmak için karında iğne yapılır.
İlk tedaviden çatlatma işlemine kadar geçen süre ortalama 8-14 gün sürer.
Yumurta çatlatıldıktan 34-36 saat sonra aşılamayı gerçekleştirilir. Erkek, aşılama için sperm örneği vermeden 2 gün önce dışarı boşalmalı, aşılama günü 2 günlük bir cinsel perhizi olmalıdır.Eşiniz sperm örneği verirken, tükrük, sabun gibi herhangi bir kayganlaştırıcı kullanmadan, tamamı numune kabının içine bırakılacak şekilde örnek vermelidir.
Aşılama , ağrısızdır ve anestezi gerektirmeyen bir işlemdir.
Yumurtlama dönemindeki kadın jinekolojik muayene masasına uzanır. Muayene aracı hazne içine yerleştirilir. Özel enjektör içinde duran yıkanmış, kaliteli spermler rahim ağzı kanalından katater yardımı ile rahmin içine enjekte edilir. Böylece, normal ilişkiden farklı olarak erkeğin en kaliteli spermleri seçilmiş ve direk olarak rahimin içine bırakılmış olur.Bundan sonraki aşamada rahim içine enjekte edilen bu kaliteli spermlerin rahim içinden tüplere geçmesi ve yumurta hücresini döllemesi beklenir.
Aşılamanın en çok uygulandığı durumlar:
– Sperm değerleri normal değerlerden biraz düşük ise
– Açıklanamayan infertilitesi olan çiftler
– Hafif -orta endometriozis hastaları
– Polikistik over sendromlu hastalarda
– Sperm geçişini engelleyen rahim ağzı problemlerinde
– Cinsel birliltelikte ereksiyon kusuru yaşayan, boşalamayan erkeklerin tedavisinde
– Cinsel beraberlik sırasında ağrı duyduğu için , beraberliği devam ettiremeyen kadınların tedavisinde
Aşılama sonrası gebelik başarısı :
İnfertilite nedenine, kadının yaşına ve kullanılan tedavi ilaçlarına göre değişmek üzere , aşılama sonrası gebe kalabilme şansı yaklaşık %20-25 dir. Yani her dört kadından bir tanesi aşılama sonrası gebe kalabilmektedir
Sağlıklı günler dilerim
Doç.Dr.Cemil Kaya
