Çoğul gebeliklerin büyük çoğunluğu ikiz gebelikler olup ya tek yumurta ya da çift yumurta ikiz gebelikleri şeklinde ortaya çıkmaktadır. Çift yumurta ikizleri aynı sayıda yumurtanın aynı sayıda sperm ile döllenmesi sonucu oluşur. Bu durumda genetik olarak birbirinden farklı birden fazla embriyo vardır. IVF gebelikleri de bu şekilde olup farklı yumurta ikizleridir. Ancak günümüzde tedaviye bağlı çoğul gebeliklerin büyük kısmı gonadotropin tedavisi ile yapılan aşılama sikluslarında ortaya çıkmaktadır.
Bir diğer ikiz gebelik oluşumu da döllenmiş bir yumurtanın gelişimi sırasında bölünmeye uğraması ve birbirinin aynı genetik özellikte olan birden fazla embriyo oluşturmasıyla ortaya çıkar. Daha nadir olan bu çoğul gebelik formuna (üçte biri) tek yumurta ikizi denilmektedir (monozigotik). Yaklaşık olarak tüm gebelikler içinde yüzde 1 oranında görülen çoğul gebelik, beraber getirebileceği riskler açısından da riskli gebelikler konumunda incelenmektedir.
Çoğul gebelik olasılığını artıran faktörler nelerdir?
-ailede ikiz gebelik olması,
-ileri anne yaşı (örneğin; 35 yaş üzeri gebeliklerde iki kat sık görülür),
-toplumsal özellikler (örneğin; Afrika toplumunda 5 kat daha fazladır),
-doğurma sayısı (4. doğumdan sonra ikiz gebelik olasılığı 2 kat artar) ve
-ovulasyon indüksiyonu ilaçları ile çoğul yumurtlama ve Tüp Bebek ve Aşılama HYPERLINK "http://www.cemturan.com/goster.aspx?metin_id=175&title=TupBebekveAsilama" yöntemleri; ortalama yüzde 20 oranında çoğul gebelik görülür (ör; Klomifen % 6-7, GnRH: %17.2, HMG: %25-30)
Çoğul gebelik nasıl anlaşılır?
İkizlerin cinsiyetleri farklı ise bunlar çift yumurta ikizleridir. Cinsiyet aynı ise plasentaları incelenir (Lambda İşareti). Plasentanın ve amniyon kesesinin tek olması monozigotik (tek yumurta ikizi) olduğunu gösterir. Ancak ayrım her zaman kolay olmaz. Kesin ayrımı; bebeklerin DNA analizi verir.
Çoğul gebeliklerde anneye ait riskli durumlar nelerdir?
- Erken doğum
- Aşırı kilo artışı-ödem
- Yoğun gebelik bulantı ve kusmaları
- Anemi
- Düşük ve Düşük Tehdidi tehlikesi
- Yüksek tansiyon, preeklampsi (gebelik zehirlenmesi)
Ayrıca;
- Gestasyonel diabet ,-- Gebelikte HYPERLINK "http://www.cemturan.org/?pnum=22&pt=Gebelik%20ve%20Gizli%20%C5%9Eeker%20(Diabet)"Diabet HYPERLINK "http://www.cemturan.org/?pnum=22&pt=Gebelik%20ve%20Gizli%20%C5%9Eeker%20(Diabet)" (Gizli Şeker) HYPERLINK "http://www.cemturan.org/?pnum=22&pt=Gebelik%20ve%20Gizli%20%C5%9Eeker%20(Diabet)" HYPERLINK "http://www.cemturan.com/goster.aspx?metin_id=114&title=GebelikteDiabetGizliSeker"--
- Plasenta anomalileri (Plasenta HYPERLINK "http://www.cemturan.org/?pnum=18&pt=Plasenta%20Previa"Previa HYPERLINK "http://www.cemturan.com/goster.aspx?metin_id=110&title=PlasentaPrevia" , Ablasyo Plasenta , Vasa Previa)
- Müdahaleli Doğum HYPERLINK "http://www.cemturan.com/goster.aspx?metin_id=85&title=MudahaleliDogum" doğum ve doğum sonu kanama riskleri daha fazladır.
- Kısaca çoğul gebelikte genel olarak gebeliğe ait komplikasyonların görülme sıklığı artar.
Çoğul gebeliklerde ortaya çıkan fetal sorunlar nelerdir?
- İkiz eşlerinde tek bebeklere göre Düşük ve Düşük Tehdidi riski, iki kat artmıştır.
- Çoğul gebeliklerde, bebeklerde konjenital (doğumsal) anomali riski 2 kat artmıştır.
- Erken doğum ve Erken Doğum Tehdidi riski yaklaşık 10 kat artmıştır. Çoğul gebeliklerin ortalama yüzde 40'ında 36. haftadan önce doğum olur.
- Bu bebeklerde intrauterin Gelişme Geriliği riski de, tek gebeliklere göre 10 misli artmıştır. Yaklaşık görülme sıklığı tüm ikizler içinde yüzde 20-25'dir.
- İkizler arası plasentadaki damarlardaki birtakım düzensiz dağılımlar sonucu ikizlerden biri fazla beslenip, diğeri zayıf kalabilir (İkizden ikize Transfüzyon Sendromu). Bu durum her iki fetusu da ciddi olarak etkiler.
Çoğul gebelik takibi nasıl yapılır?
Aileye gebeliğin başında olası risklerin anlatılması ve bu risklere karşı alınacak önlemler gebeliğin sorunsuz geçme olasılığını artıracaktır.
- Periyodik takiplerin sıklaştırılması
- Rutin kan ve idrar tetkiklerinin belli aralıklarla tekrarlanması
- Demir, folik asit ve kalsiyum desteği
- Erken doğum ve Erken Doğum Tehdidi HYPERLINK "http://www.cemturan.com/goster.aspx?metin_id=119&title=ErkenDogumTehdidi" açısından yakın takip
- Bebeklerin gebelik haftasına ve birbirlerine uyumlu büyümelerinin takibi
- Fetal iyilik testlerinin periyodik uygulanması, takip sürecinde riskli durumların varlığında zamanında müdahale riskleri en az düzeye indirecektir.
